فواید واژگانی دیوان غیاث‌الدّین کُجُجی

author

Abstract:

از آنجا که خواجه‌شیخ کججی را نمی‌توان از شعرای فارسی‌گوی طراز اول به شمار آورد و در دیوان او نشانه‌ای از چیرگی‌اش بر زبان فارسی دیده نمی‌شود، کاربرد واژگان با معانی تازه در شعر او را می‌توان حمل بر ناآگاهی‌اش از معانی این واژگان کرد. از سوی دیگر، حضور برخی کاربردهای کم‌تر شناخته‌شده، یا کاربردهایی که در دوران شاعری او از رواج افتاده بوده‌اند، در دیوان وی، نشانه‌ای است از انس خواجه‌شیخ با اشعار سرایندگان بزرگ معاصر و متقدم بر او. از همین روی، بررسی معانی تازه یا نادر واژگان در دیوان او، گاه به روشن شدن معانی این واژگان در آثار دیگر گویندگان فارسی‌زبان کمک می‌کند. واژه‌ها و ترکیب‌های ویژۀ دیوان غیاث‌الدین کججی به سه گروه تقسیم می‌شوند: نخست  ـ واژگان فارسی که یکی از کاربردهای آنها پیش از سدۀ هشتم از رواج افتاده بوده و کججی از کاربرد نارایج آن‌ها بهره برده است. دوم  ـ واژگانی که کاربرد نارایجی دارند و یکی از شواهد اندک‌شمار آن‌ها در دیوان کججی یافت می‌شود. سوم  ـ مفردات و ترکیب‌های عربی، که ساخت صرفی آن‌ها با معنایی که کججی از آنان اراده کرده است تناسب ندارد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی تحلیلی فرهنگ واژگانی دیوان تأبط شراً

چکیده: ثابت بن جابربن سفیان ملقّب به «تأَبَّطَ شرّاً» از شاعران دوره ی جاهلی و در گروه صعالیک است. زندگی صعالیک اگر چه از جنبه هایی مورد قبول هیچ کس نیست، ولی در لابه لای اشعار آنان به نکاتی برخورد می کنیم که بسیار جالب و زیبا بوده و فقط مخصوص خود آنانست. برخی از ویژگی های اشعار صعالیک عبارتند از: بیان عزّت نفس، سخن از دل، وصف اسلحه، و ریزبینی در طبیعت. از آنجا که «تأَبَّطَ شرّاً» یکی از ارکان صعالیک بوده...

15 صفحه اول

آرکائیسم واژگانی و نحوی درپنج داستان مینی مال در دیوان پروین اعتصامی

آرکائیسم از راه‏های برجسته کردن و تشخص بخشیدن به زبان است. این شگرد یکی از شیوه‏های آشنایی‏زدایی باعناصر کهن (آرکائیک) زبان است کاربرد عناصر تاریخمند زبان در درون بافت زمانی پس از آن را کهن‌گرایی (آرکائیسم) می‌گویند. واحدهای زبان (تکواژها، واژه‏ها، عبارات و ساختهای نحوی) بر پیشانی خود مهر زمان دارند، این یعنی هویت تاریخی و تاریخمندی زبان. اگر عناصر زبان گذشته را از موقعیت تاریخی آن جدا کنیم و ب...

full text

مدایح مؤیدیه و فواید آن

مدایح مؤیدیه از شمس‌المعالی اسحاق بن احمد نی‌ریزی، دست‌نویس نفیسی است که به شمارۀ 2637 در کتابخانۀ مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران، نگاهداری می‌شود. این اثر که در برگیرندۀ اشعاری است در ستایش طهماسب میرزا مؤیدالدوله، فواید ادبی و تاریخی متعددی دارد؛ از جمله این‌که حاوی نام و نمونۀ شعر شاعرانی است که در تذکره‌ها از آن‌ها یادی نشده است. در مدایح، قصایدی از احمد وقار شیرازی و سر...

full text

فواید چاپ نسخه‌برگردان

در این مقاله اهمیت و سودمندی چاپ نسخه‌­برگردان نسخه‌­های خطی مطرح شده و نویسنده کوشیده است با ذکر نمونه‌­هایی از متون این سودمندی‌ها را به‌ ­ویژه در زمینه­‌های واژه­‌شناسی، شناخت تصاویر نسخه‌­ها، اهمیت هنری آن‌ها، و در دسترس قرار گرفتن اصل متن‌ها بررسی کند. در ادامه مواردی از آسیب­‌شناسی چاپ این متن‌ها و لزوم ارزیابی جدی نسخه­‌ها پیش از چاپ و نیز اولویت‌های مهم در چاپ نسخه‌­ها ذکر شده است.

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 15  issue 60

pages  229- 242

publication date 2017-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023